Zespół Stresu Opiekuna

Zespół Stresu Opiekuna – jak rozpoznać jego objawy i efektywnie zareagować

Zespół opiekuna, inaczej zwany zespołem stresu opiekuna nie jest znanym społecznie zaburzeniem, mimo, że charakteryzuje się poważnymi konsekwencjami psychicznymi oraz fizycznymi. Jego objawy przypominają takie, które występują przy syndromie wypalenia zawodowego. Zespół opiekuna dotyczy ludzi będących opiekunami osób wymagających stałej opieki ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność. Opiekun zajmujący się chorym odkłada swoją niezależność na dalszy plan i stopniowo przestaje myśleć o swoich potrzebach. Poczucie obciążenia może stanowić źródło niechęci w stosunku do chorego lub niedocenienia jego możliwości sprawnościowych. Ze względu na to, że choroby w starszym wieku mają charakter postępujący, opiekunowie są zmuszeni do poświęcania coraz większej ilości czasu swojemu podopiecznemu. Całodobowa opieka nad chorym sprzyja zmęczeniu, ponieważ wiąże się niejednokrotnie z brakiem snu i nadmiarem obowiązków. Warto zapoznać się z niepokojącymi objawami i obserwować reakcje własnego organizmu, aby być przygotowanym oraz odpowiednio szybko zareagować.

Jak rozpoznać objawy?

  • Kłopoty ze snem, apetytem, ciągłe napięcie prowadzące do wyczerpania,
  • Poczucie winy, osamotnienia, złość, bezsilność, wahanie nastroju,
  • Częste bóle stawów, głowy, ogólnie pogarszający się stan zdrowia,
  • Wycofanie, sięganie po alkohol i substancje psychoaktywne co prowadzi do uzależnienia,
  • Chroniczny stres przyczynia się do obniżenia odporności organizmu, dlatego opiekunowie osób chorych przewlekle są narażeni na różnego rodzaju infekcje, nadciśnienie, cukrzycę, wrzody żołądka czy choroby serca,
  • Bagatelizowanie powyższych objawów może doprowadzić nawet do depresji.

 

Jak sobie skutecznie z tym poradzić?

Opieka nad osobą chorą przewlekle wymaga poświęceń w postaci  wzmożonej uwagi i dużej ilości czasu, co wiąże się z odkładaniem własnych planów na bliżej nieokreśloną przyszłość. To właśnie dlatego tak trudno jest wygospodarować czas na odpoczynek i chwilę relaksu dla siebie. Mimo to należy pamiętać, że do prawidłowego funkcjonowania organizmu każdy człowiek potrzebuje regeneracji. Niekiedy wystarczy krótki spacer w ciągu dnia, chwila na ulubioną lekturę, czy inna czynność sprawiająca przyjemność. Poza czasem wolnym, na szczególną uwagę zasługuje sposób odżywiania, prawidłowy sen oraz aktywność fizyczna, składające się na szeroko pojęty styl życia, który jak powszechnie wiadomo wpływa diametralnie na jakość życia opiekuna.

Ważnym aspektem w opiece nad podopiecznym jest poszukiwanie wsparcia społecznego i utrzymywanie regularnego kontaktu z rodziną lub znajomymi. Wspólne rozmowy i dzielenie się problemami z ludźmi, którzy zmagają się z podobnymi trudnościami, mogą okazać się zbawienne w polepszeniu nastroju i odprężeniu psychicznym. Należy podkreślić, że odczuwanie negatywnych emocji, jak złość czy bezsilność jest czymś zupełnie naturalnym i szkodliwą postawą jest tłumienie takich reakcji organizmu.

Czasem jednak zdarza się, że objawy nasilają się tak bardzo, iż potrzebna jest profesjonalna pomoc, dlatego warto rozważyć konsultację ze specjalistami. Po pomoc można udać do psychologa lub psychiatry, którzy posiadają odpowiednie kompetencje, by wesprzeć opiekunów w trudnych chwilach.

 

 

Źródła:

„Wsparcie społeczne a zmęczenie życiem codziennym u opiekunów osób chorych na Alzheimera” Basińska M., Lewandowska P., Kasprzak A. (2013) w: Psychogeriatria Polska

„Rola opiekuna chorych z otępieniem” Iwona Kłoszewska, Via Medica

„Wsparcie społeczne a jakość życia ludzi starszych” Głębocka A., Szarzyńska M., Gerontologia Polska

„Obciążenie opiekunów pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera” Rachel W., Datka W., Zyss T., Zięba A., w: Gerontologia Polska

„Obciążenie  osób sprawujących opiekę nad osobami z chorobą Alzheimera. Wyniki wstępne.” Grabowska-Fudala B., Jaracz K., Smelkowska A., w: Nowiny Lekarskie

POWRÓT >>