Rzeczownik jest częścią mowy, która oznacza osobę, przedmiot lub pojęcie. Odmienia się przez rodzaje, liczby i przypadki. Wszystkie rzeczowniki w języku niemieckim są pisane wielką literą. W języku niemieckim, podobnie jak w polskim, występują trzy rodzaje rzeczowników. Niestety, nie zawsze pokrywają się z rodzajami w języku polskim, dlatego należy uczyć się rzeczowników wraz z rodzajnikiem określonym oraz liczbą mnogą:
W dzisiejszej lekcji pomagamy jak najłatwiej przewidzieć rodzajnik rzeczowników, których nie znamy. Należy jednak pamiętać, że w większości reguł występują wyjątki!!!
Rodzaj męski:
der Mann (mężczyzna), der Soldat (żółnierz), der Löwe (lew), der Hahn (kogut), der Stier (byk) itp.
der Sommer (lato), der Herbst (jesień), der Februar (luty), der Dienstag (wtorek), der Nachmittag (popołudnie), der Osten (wschód), der Westen (zachód), der Monsun (monsun), der Passat (passat) itp.
der Brocken, der Vesuv (Wezuwiusz), der Großglockner, der Tschad (Czad), der Bodensee (Jezioro Bodeńskie) , der Bajkal (Bajkał) itp.
der Nominativ (mianownik), der Komparativ (tryb porównawczy), der Indikativ (tryb oznajmujący) itp.
der Mercedes, der Opel, der Fiat, der BMW itp.
-ig: der König (król), der Käfig (klatka), der Honig (miód) itp.
-ing: der Hering (śledź), der Fasching (karnawał) itp.
-er (większość, gdyż są również rzeczowniki rodzaju nijakiego i żeńskiego): der Lehrer (nauczyciel), der Schlosser (ślusarz), der Bruder (brat), der Mechaniker (mechanik), der Kiefer (szczęka)
-en: der Garten (ogród), der Boden (grunt), der Rahmen (rama) itp.
-ling: der Lehrling (uczeń), der Schmetterling (motyl) itp.
der Gang (sprzęt), der Sprung (skok), der Lauf (bieg), der Schlaf (sen) itp.
-or: der Humor (humor), der Motor (silnik) der Lektor (lektor) itp.
-ismus: der Kapitalismus (kapitalizm), der Imperialismus (imperilizm), der Mechanismus (mechanizm) itp.
Rodzaj żeński:
die Frau (kobieta), die Henne (kura), die Stute (klacz), die Kuh (krowa) itp.
Wyjątki: das Weib (baba), das Mädchen (dziewczynka) das Fräulein (panna), das Mädel (dziewczyna), das Huhn (kurczak), das Schaf (owca)
die Eiche (dąb), die Buche (buk) die Fichte (świerk), die Pflaume (śliwka), die Erdbeere (truskawka), die Birne (gruszka), die Rose (róża), die Nelke (goździk), die Tulpe (tulipan) itp.
Wyjątki: das Veilchen (fiołek), der Ahorn (klon), der Flieder (bez), das Vergissmeinnicht (niezapominajka), das Maiglöckchen (konwalia), der Apfel (jabłko), der Pfirsich (brzoskwinia)
die Donau (Dunaj), die Spree (Szprewa), die Weichsel (Wisła), die Oder (Odra), die Wolga (Wołga), die Seine (Sekwana), die Elbe (Łaba)
Wyjątki: der Rhein (Ren), der Main (Men), der Necker, der Nil (Nil) itp.
die Boeing, die Concorde, die „Titanic“, die Rogalin“, die „Bremen“ itp.
die Eins (jedynka), die Fünf (piątka) itp.
die Bücherei (biblioteka), die Klarheit, (jasność), die Möglichkeit (możliwość), die Freundschaft (przyjaźń), die Lösung (rozwiązanie), die Schülerin (uczennica) itp.
Wyjątki: der Papagei (papuga), das Allerlei (rozmaitości), das Geschrei (wrzawa)
die Energie (energia), die Komödie (komedia), die Physik (fizyka), die Nation (naród), die Fakultät (wydział), die Intelligenz (inteligencja), die Instanz (instancja), die Literatur (literatura) itp.
Rodzaj nijaki:
das Kind (dziecko), das Kalb (cielę), das Lamm (jagnię), das Fohlen (źrebię) itp.
das Pferd (koń), das Schwein (świnia), das Kamel (wielbłąd), das Huhn (kurczak), das Schaf (owca) itp.
das heiße Afrika (gorąca Afryka), das schöne Italien (piękne Włochy), das alte Athen (stare Ateny)
Wyjątki: der Irak (Irak), der Iran (Iran), der Sudan (Sudan), der Libanon (Liban), die Ukraine (Ukraina), die Schweiz (Szwajcaria), die Türkei (Turcja), die Slowakei (Słowacja), die Niederlande (Holandia), die USA (Stany Zjednoczone)
das Kommen (przyjście), das Treffen (spotkanie), das Gute (dobro)
das Gold (złoto), das Eisen (żelazo), das Messing (mosiądz), das Silber (srebro), das Kupfer (miedź)
Wyjątki: der Stahl (stal), die Bronze (brąz)
das Häuschen (domek), das Märchen (bajka), das Büchlein (książęczka), das Fräulein (panienka), das Viertel (kwartał/ćwiartka), das Zehntel (dziesiąta część)
das Gebirge (góry), das Gebäude (budynek), das Getreide (zboże), das Gemälde (obraz)
das Getränk (napój), das Geschlecht (rodzaj), das Geräusch (szmer)
Wyjątki: die Geschichte (historia), der Gedanke (myśl), der Geschmack (smak)
das Fragment (fragment), das Medikament (medycyna), das Instrument (instrument), das Praktikum (praktyka), das Museum (muzeum), das Benzin (benzyna), das Penizillin (penicylina)
Na koniec pragniemy jeszcze raz przypomnieć, że powyższe wskazówki jedynie pomagają domyśleć się jakiego rodzajniku jest dany rzeczownik. Niestety, często występują wyjątki!!!
Übung
Uzupełnij nastepujące rzeczowniki odpowiednim rodzajnikiem określonym.
Lösungen
_die_ Technik (technika)